معماری صخره ای صور بناب

معماری صخره ای صور این اثر تاریخی به شماره ۳۰۸۶ در تاریخ۷۹/۱۱/۱۷ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید . داخل معماری صخره ای ( دستکند ) روستای صور بناب موقعیت جغرافیایی: صور، دهی از دهستان بناجوی شمالی، بخش مرکزی، شهرستان بناب در ۲۴ کیلومتری شمال خاوری بناب قرار گرفته است. رودخانه قلعه چای از دو کیلومتری شمال باختری آبادی می گذرد و کوه “دوزلاغ” در شمال و کوه “پلی گونی” در خاور و کوه “فرهاد داش” در یک کیلومتری جنوب خاور آبادی است. مشخصات معماری: معماری صخره ای صور نخستین بار در سال ۱۳۷۶ توسط اداره میراث فرهنگی شهرستان بناب مورد شناسایی قرار گرفت. روستای صور در دره ای قرار گرفته که در دو طرف کوه منازل و خانه های مسکونی قرار دارد که رودخانه ای از وسط آبادی می گذرد که روستا را به شمالی – جنوبی تقسیم می کند و معماری های صخره ای نیز در دو جهت و در زیر خانه های مسکونی فعلی قرار گرفته اند. بنا به اظهارات محلی در اکثر این واحدها معماری صخره ای وجود داشته که تعداد بی شماری از آنها به مرور پر گشته و نیاز به پاکسازی دارند. معماری فوق از سمت ورودی روستا که در جنوب قرار گرفته آغاز گشته و به سمت شرق واحد به واحد ادامه دارد. سپس در قسمت شمالی روستا نیز این واحدها ادامه یافته و طبق اظهار مردم محلی حتی در قسمت شمالی فضاهای بزرگتری نیز وجود داشته که پر شده است. در حال حاضر چشمه ای نسبتاً پر آب در مرکز روستا قرار دارد که آب شرب روستا محسوب می شود. بطور کلی منطقه صور بدلیل کوهستانی بودن آب فراوانی را داراست و زمستان های آن طولانی است . داخل مع معاری صخره ای روستای صور بناب وضعیت معماری هر واحد صخره ای عبارت است از اطاق نشیمن، طویله، انباری با پلان های مدور و بعضاً بیضی که در وسط اتاق نشیمن بصورت سکویی مرتفع با ارتفاع ۸۰ سانتی متر تا ۲۰/۱ سانتی متر که بالای این فضا گنبدی شکل مرتفع با نورگیری در بالا که احتمالاً جهت روشنایی تعبیه گردیده است . طویله دورادور سکوی اتاق نشیمن قرار گرفته که آغول را در کنار سکوی نشیمن در داخل سنگ بطرز ماهرانه ای کنده اند که حتی جای بستن حیوانات را نیز در کنار بازوی آغول بصورت حلقه های تراشیده اند. در گوشه هایی از این مجموعه ها فضاهایی نیز به عنوان انباری تعبیه گردیده است. در دیواره ها و پایه های سنگی حفره هایی که بیانگر محل های پیه سوز باشد دیده می شود. همچنین سوراخ هایی به عنوان قلاب برای آویزان کردن یا بستن وسایل قرار داده شده بود وجود دارد . در حال حاضر بر روی این معماری خانه های روستایی قرار دارد که وضعیت آنها نیز قابل توجه است. از هر واحد صخره ای راهی به واحد کناری وجود دارد و بنا به اظهارات محلی این فضاها در چند طبقه هستند که راهی به زیرزمین خود معماری صخره ای وجود دارد. راه ارتباطی همان طوریکه ذکر شد به واحدهای کناری و زیر زمین به طریق حفره ها بوده که در مواقع اضطرار از آنها استفاده می کردند.