تنگه رغز، عروس تنگه‌های ایران، جایی است که آب و سنگ در برخوردی هزاران ساله انواع جلوه‌‌های زیبای معماری طبیعت را ایجاد کردهاند. هر آبشار یا آبگیر با دیگری متفاوت است و هرکدام زیبایی خاص خود را دارد. دیواره‌‌های بزرگ و عظیم رغز، در طول مسیر گاه سر به هم آورده‌ا‌ند و یک غار را تداعی می‌کنند و گاه از هم فاصله می‌گیرند و محوطه‌ای زیبا می‌سازند. صدای دلنشین آبشار، فرود و صعود‌های زیبا، شنا در میان حوضچههای زلال و دیدن ماهیهای زیبای قزل آلا، همه و همه از جمله دقایق جذاب و به‌یادماندنی حضور در تنگه زیبای رغز است.
آبی که در تنگه رغز جریان دارد، از چشمه‌ای در دل جنگل نشات می‌گیرد و تا دره جنوبی که به زمین باز می‌گردد در طول دره‌ای به مسافت پنج کیلومتر جریان دارد و در طی مسیر، شصت حوضچه طبیعی زیبا و ده‌‌ها آبشار و آبگیر کوچک و بزرگ و ایجاد می‌کند. حوضچههای تنگه رغز عمقی بین ۶ تا ۲۰ متر دارند که طول آن‌ها به ۱۰۰ متر نیز می‌رسد و داراب دیواره‌‌های بلند هستند که در میان آن‌ها سهم کوچکی از آسمان نمایان است. دره رغز، به طول تقریبی چهار کیلومتر در امتداد شمال به جنوب از سرچشمه رغز تا دره جنوب، ۶۴ آبشار و ۱۰۰ حوضچه طبیعی را در خود جای داده است که تنها ۱۴ آبشار و آبگیر دره جنوبی مورد توجه عموم مردم و کوهنوردان بوده است و با رسیدن به آخرین آبشار دره جنوبی به ارتفاع ۳۵ متر، دره جنوبی به بن‌بست می‌رسد.
تجهیزات لازم برای بازدید از تنگه زغر
در سفر به تنگ رغز جلیقه نجات، کلاه ایمنی، طناب، هشتی، کارابین (از ابزارهای کوهنوردی)، هارنس (صندلی صعود) را فراموش نکنید و حتما این وسایل را به‌همراه داشته باشید. با توجه به گرمای هوا، به‌همراه داشتن یک بیواک (نوعی کیسه خواب) جهت سپری کردن شب کافی است. در ضمن بیواک جای زیادی در کوله نمی‌گیرد و با توجه به کوچکی، ضد آب کردن آن راحت است، ولی کیسه خواب هم جا گیر است و هم اگر خوب ضد آب نشده باشد و خیس شود، سنگین شده و حمل کوله‌پشتی را سخت می‌کند. جهت احتیاط می‌توان یک ملافه مخصوص که در داخل بیواک و کیسه خواب استفاده می‌شود نیز می‌توان به‌همراه داشت تا اگر شب هوا سرد شد، بتوان از آن استفاده کرد. این ملافه‌ها کوچک هستند و جای زیادی از کوله‌پشتی را نمی‌گیرند. آب کل مسیر قابل آشامیدن است، ولی بهترین آب همان آبی است که در سرچشمه از دل زمین به بیرون می‌تراود. به‌علت سردی آب حتما لباس مناسب یعنی وت سوت (لباس غواصی) استفاده شود. برای فرود از آبشار حتما کفش مناسب تنگه رغز به‌همراه داشته باشید و بهتر است که از صندل‌های طبیعت‌گردی جلو و پشت بسته استفاده کنید چون ممکن است سنگ‌های درون حوضچه‌ها و صخره‌ها به پاهای‌تان آسیب برسانند. برای گذر از تنگ رغز نیازی به هدلامپ (چراغ پیشانی) نیست و در تمام مسیر نور به‌اندازه کافی موجود است، فقط در هنگام اتراق شب است که چراغ قوه نیاز می‌شود. آب‌بندی کوله‌پشتی باید به بهترین روش انجام گیرد. (قرار دادن وسیله مورد نظر در یک زیپ‌کیپ و سپس دو یا سه نایلون فریزر داخل هم که سر آن‌ها را تک تک گره زده و در نهایت قرار دادن کیسه بزرگ پلاستیکی در کوله و گذاشتن کلیه وسایل در آن و گره زدن سر آن). قبل از بستن و گره زدن نایلون‌ها، هوای آن‌ها را تا جایی که ممکن است خالی کنید. بهتر است جهت در امان ماندن از نیش پشه‌ها در طول شب اقامت در سرچشمه، یک قلم دافع حشرات به‌همراه داشته باشید. برای اقامت شب باید دقت کرد، چراکه در طول مسیر نقاط کمی است که فضای مناسب را برای این کار داشته باشند. وسایل و مواد خوردنی را که قرار است در طول مسیر استفاده کنید، در درون کیسه‌ای جدای آن کیسه در کوله قرار دهید. به‌ازای هر پنج نفر حداقل یک فلاسک کوچک آب، چای یا نسکافه گرم به‌همراه داشته باشید تا در مواقع لزوم بتوانید از آن بنوشید و گرم شوید. مناسب‌ترین کوله برای این برنامه کوله‌های مخصوص دره‌نوردی و غارنوردی است، چراکه هم آب به خودشان نمی‌گیرند، هم آب به‌راحتی از آن‌ها خارج می‌شود. بهتر است یک نفر از افراد کوله‌پشتی به‌همراه نداشته باشد (وسایل خود را در کوله دیگر اعضا قرار دهد) تا بتواند به‌راحتی یکی از طناب‌ها و ابزار مورد نیاز را که در کوله حمل ابزار قرار می‌گیرد، به دوش گرفته و به‌راحتی آن را به نفرات جلو برساند. بردن یک گونی یا کیسه زباله برای آوردن زباله‌های گروه به بیرون از دره برای زیبایی محیط مسئله مهمی است.
نکات ایمنی برای بازدید از تنگه رغز
سفر به رغز خالی از خطر نیست و هر ساله افرادی به‌دلیل عدم آشنایی با این تنگه دچار مشکل شده‌اند. بنابراین برای در امان ماندن از خطرات تنگ رغز رعایت نکات ایمنی زیر ضروری است: توصیه می‌کنیم سفر به تنگ رغز داراب را همراه با تورهای حرفه‌ای و مجرب و راهنمایان بومی و آشنا با محیط این تنگه آغاز کنید و از تنهایی سفر کردن به این مکان خودداری کنید. اگر شنا بلد نیستید، ترس از ارتفاع دارید و با اصول صخره نوردی نیز آشنا نیستید، توصیه می‌کنیم تنگه رغز را از برنامه سفرتان خارج کنید. برای سفر به این تنگه داشتن این مهارت‌ها الزامی است. به وضع هوا و پیش‌بینی سازمان‌های هواشناسی توجه داشته باشید و خطر باران را جدی بگیرید. در برنامه بازدید هرچه تعداد افراد کمتر باشد ایمنی و سرعت برنامه افزایش می‌یابد. افراد باید کاملا به فرود و دست به سنگ مقدماتی آشنا بوده و نیز جسارت و بنیه بدنی مناسبی داشته باشند. مهارت شنا کردن به شما کمک می‌کند تا از آبشارنوردی لذت بیشتری ببرید. در هنگام شنا کردن از ماهیهای حوضچه‌ها نترسید. کبوترها در طول مسیر عبور، در گوشه و کنار، آشیانه دارند و در طول حرکت باید مراقب بود تا لانه کبوتری را تخریب نکرده یا به جوجه‌های آن‌ها آسیب نرسانید.
جاهای دیدنی تنگه رغز
در تنگه رغز شیراز حوضچه‌ها و آبشارهای متعددی وجود دارد. در کنار آخرین آبشار نیز یادبودی از کاشفان اولیه این تنگه و همچنین چند کوهنورد سفر کرده، نصب شده است. آبشارهای مهم مسیر که گروه کوهنوردی آذرخش داراب نام گذاری کردهاند، به‌ترتیب فرود عبارت‌اند از:
- آبشار نگین: ارتفاع ۱۶ متر، عمق آب ۸ متر و طول حوضچه ۴۱ متر
- آبشار بوم رنگ: به ارتفاع ۷ متر، عمق آب ۸ متر و طول حوضچه ۳۱ متر
- آبشار مسعود: به ارتفاع ۸ متر، عمق آب ۱۲ متر و طول حوضچه ۱۵ متر
- آبشار گلاب: ارتفاع ۱۱ متر، عمق آب ۷ متر و طول حوضچه ۱۲ متر
- آبشار فتح: به ارتفاع ۸ متر، عمق آب ۱/۵ متر و طول حوضچه ۶ متر
- آبشار حکمت: به ارتفاع ۱۱ متر، عمق آب ۱۵ متر و طول حوضچه ۳۲ متر
- آبشار کبوتر: به ارتفاع ۲۵ متر، عمق آب ۲۰ متر و طول حوضچه ۶ متر
- آبشار جام: به ارتفاع ۹ متر، عمق آب ۶ متر و طول حوضچه ۳۶ متر
- آبشار دماغه (فراز): به ارتفاع ۱۲ متر، عمق آب ۲ متر و طول حوضچه ۴ متر
- آبشار آذرخش: به ارتفاع ۶۵ متر، عمق آب ۶ متر و طول حوضچه ۱۱ متر
- آبشار یادگار: به ارتفاع ۴ متر، عمق آب ۸ متر و طول حوضچه ۱۱ متر
- آبشار وداع: به ارتفاع ۴۶ متر، عمق آب ۱۰ متر و طول حوضچه ۷ متر
بهترین زمان سفر به تنگه رغز
اکنون که با تنگه اسرارآمیز رغز آشنا شدید و تصمیم گرفتید هیجان دره نوردی را در این مکان تجربه کنید و آدرنالین خونتان را افزایش دهید؛ پیشنهاد می‌دهیم فصل بهار و تابستان را برای آغاز این سفر ماجراجویانه انتخاب کنید.
بهترین زمان برای سفر به تنگه رغز از اواخر اردیبهشت ماه تا اوایل مهرماه است؛ در این هنگامه سرچشمه‌های پر آب این تنگه، و نسیم برخاسته از آبشارهای متعدد آن، در روزهای گرم این ماه‌های سال خنکی لذت‌بخشی را هدیه می‌کنند.
