رودخانه ارس به طول 1072 کیلومتر که به عنوان شریان حیاتی منطقه و عمدهترین منبع آبیاری دشت مغان میباشد از دامنه کوههای بینگول داغ ترکیه سرچشمه میگیرد و کل حوزه آبریز آن 100220 کیلومتر مربع است که سهم حوزه مربوط به کشورهای ترکیه و ارمنستان و آذربایجان و ایران به ترتیب 23، 38، و 39 درصد میباشد. حوزه رودخانه مذکور از نظر اقلیمی متغیر بوده، از مناطق سرد کوهستانی با ذخایر برفی پایدار و متوسط بارندگی 800 میلی متر در سال شروع میگردد که ضمن گذر از مناطق معتدل با پوشش گیاهی، به مناطق با آب و هوای نیمه خشک میرسد. ماکزیمم دبی اندازهگیری شده ارس در سالهای معمولی 1100 مترمکعب در ثانیه در محل سد مخزنی ارس (شمال ماکو) و 2600 متر مکعب در ثانیه در محل سد انحرافی میل و مغان میباشد که این ارقام در سالهای خشک به ترتیب 32 و 180 مترمکعب در ثانیه تغییر مییابد.
جاذبه های رود ارس
سد قیز قلعه سی نیز سومین سد مشترکی است که قرار است توسط ایران و جمهوری آذربایجان ساخته شود. بر روی رودخانه پل های متعددی نیز در طول تاریخی ساخته شده است. پل خداآفرین، پل آهن جلفا و پل پلدشت تنها برخی از پل های ساخته شده بر بلندای ارس است. از این رودخانه در منابع مختلف تاریخی با نام های متفاوتی همانند آراکس نام برده شده است و بسیاری از شعرای ایرانی نیز در کتاب هایشان از امواج ارس سخن رانده اند. در رودخانه ارس شش گونه مختلف ماهی یافت می شود که برخی ماهیان به مراتب بزرگتر و قوی تر از سایر گونه ها به شمار می روند. سواحل رودخانه ارس یکی از مناطق مورد علاقه ماهیگیران برای صید ماهی های گوناگون است. شنا کردن در سواحل این رودخانه به دلیل وجود سرعت بالای آب و همچنین گرداب های در کف رودخانه بسیار خطرناک بوده و خطر غرق شدگی وجود دارد. متاسفانه افراد بسیاری به هنگام شنا در این رودخانه به ظاهر آرام جان خود را از دست داده اند.