شهرستان رابر یکی از شهرستانهای کوهستانی استان کرمان در جنوب شرق ایران است. مرکز این شهرستان شهر رابر بوده و فاصله این شهر تا مرکز استان کرمان ۱۷۵ کیلومتر است. این شهرستان با مساحتی بالغ بر ۱۸۷/۱۶۶۷ کیلومتر مربع بین طول جغرافیایی ۵۶ درجه و ۴۵ دقیقه تا ۵۷ درجه و ۱۶ دقیقه و عرض جغرافیایی ۲۹ درجه و ۲۷ دقیقه تا ۳۸ درجه و ۵۴ دقیقه و در جنوب غربی استان کرمان قرار گرفته است به طوری که از شمال به شهرستان بردسیر، از شمال غرب، غرب و جنوب غرب به شهرستان بافت، از جنوب، جنوب شرق و شرق به شهرستان جیرفت و از شمال شرق به شهرستان کرمان محدود میشود.
وجه تسمیه
رابُر؛ راه بریدن، طی کردن و پیمودن راه را گویند. ساکنان اولیه رابُر برای رسیدن به این محل مجبور شدهاند که تعداد زیادی از درختان جنگلی را ببرند و راهی برای رسیدن به این منطقه ایجاد نمایند. بدین سبب راهیان این منطقه راه طولانی طی کردهاند و راه را با بریدن درختان جنگلی ایجاد کرده و در اصطلاح راه بر گفتهاند. اقلیم براساس پهنه بندی اقلیمی استان کرمان، شهرستان رابُر دارای آب و هوای بری، نیمه خشک، معتدل تا سرد است. وجود ارتفاعات شهرستان از یک طرف و واقع شدن در معرض جریانات و تودههای هوایی که در فصول مختلف این منطقه را تحت تاثیر قرار میدهند، از مهمترین عوامل موثر بر اقلیم منطقه میباشد.
مراتع شهرستان رابُر
وجود مراتع کوهستانی در حوضههای ذکر شده میزبان ییلاق نشینان بخشی از عشایر استان کرمان است. این مراتع درمنطقه رویشی ایران- تورانی قرار گرفتهاند. فلور رابُر از غنای کم نظیری در استان کرمان برخوردار است. بطوریکه بیش از ۸۰ گونهٔ گیاهی را از جنسهای مختلف در خود جای دادهاست از این جهت بررسیهای بوم شناسی و جامعه شناسانه گیاهی در این منطقه از اهمیت زیادی برخوردار است. عمده درختان جنگلی موجود در این مراتع شامل: بنه، بادام کوهی، ارژن، قوسک، کیکم، ارس و شیرخشت میباشند. از گونههای درختچهای، قیچ، تربیت، زرشک و پرند را میتوان نام برد. همچنین اکثر گونههای بوتهای و علفی موجود در فلور ایران- تورانی در این مراتع وجود دارد. از این تعداد گونههای گیاهی، اکثرشان جزو گیاهان دارویی – صنعتی و اقتصادی محسوب میشوند که جهت آگاهی از محاسن آنان نیازمند مطالعات بنیادی میباشند. عمده تیپهای مهم مرتعی موجود در منطقه مذکورشامل: درمنه گون، گون درمنه، درمنه گارچی، جامعه گیاهی بادام کوهی درمنه هستند که بسته به شرایط توپوگرافی تغییرات فراوانی به چشم میخورد. ذخیره گاه ژنتیکی ارس گلوچار از مهمترین مناطقی است که جزو مراتع مشجر شهرستان رابُر بحساب میآید. در مجموع تنوع گونهای مراتع شهرستان رابُر ارزش منابع طبیعی این شهرستان را بخوبی نشان میدهد. محصولات فرعی مراتع در این شهرستان شامل زنبورداری، پرورش ماهی قزل آلا و… است.
دیدنیها
تل کوشک با پیشینه بیش از ۲۵۰۰ سال که در جنوب شهر رابر وجود دارد و هنوز کاوش نشده از نقاط باستانی آن است. از مناطق دیدنی این شهر میتوان به چشمه عروس اشاره کردکه در فصول بهار و تابستان میزبان هزاران گردشکر از سراسر کشور به خصوص استانهای هرمزگان و کرمان می باشد.همچنین روستای دیدنی سیه بنوئیه در ۵ کیلومتری این شهر به عنوان یکی از روستاهای پلکانی کشور می باشد واز لحاظ سرسبزی و دارای آب هوای کوهستانی عالی می باشدواز دیگر مناطق دیدنی بندر سیه بنوئیه(دیزنگماه)میباشد که درآن غارمموشا وآبشارهای دیمموئیه وپسله ودرخت توت ۴۰۰ساله وقله ی دیمموئیه قرار دارد از دیگرا مناطق دیدنی این شهرستان می توان به عشق آباد، گردودره کار، تنگل هونی، تنگ کررو، آبشارگرموئیه، آبسر، مقبره امازاده سید مرتضی ، باغ رفعت الدوله،قلعه شهر،تپه باستانی تل کوشک اشاره کرد. همچنین مناطق گردشگری به صورت فهرست وار :چشمه عروس،عشق آباد،منطقه توریستی گردشگری تخت سرتشتک،بندر هنزا،چق چق،چشمه علی،چهرن،امامزاده سید مرتضی،تخت شاهزاده کوشا، و صدها منقطه بکر و زیبای دیگر.
محصولات طبیعی
عسل، گردو،کشک،پنیرمحلی،روغن حیوانی،انواع گیاهان دارویی، میوه جات
ارتفاعات
کوههای مهم شهرستان رابُر عبارتند از: -کوه لاله زار(شاه) با ارتفاع ۴۰۴۰ متر در ۱۰کیلومتری شمال غرب – کوه ماران از رشته کوه ایران مرکزی با ارتفاع ۳۴۰۰متر واقع در ۷ کیلومتری شرق رابُر – کوه طلا و لق با ارتفاع ۲۷۸۰متر در ۱۱کیلومتری غرب – کوه باغ شاه با ارتفاع ۲۷۲۳ متر در ۴ کیلومتری شمال شرق – کوه کلوک گاو با ارتفاع ۲۳۸۰ متر در ۲۷ کیلومتری جنوب غرب – کوه میخانه با ارتفاع ۲۳۶۲ متر در ۳ کیلومتری جنوب شرق – کوه حاجی زاغیه با ارتفاع ۲۰۷۱ متر در ۲۴ کیلومتری جنوب غرب – کوه بند کیواز با ارتفاع ۲۰۴۸ متر در ۲۸ کیلومتری جنوب – کوه کنار با ارتفاع ۱۹۸۴ متر در ۲۸ کیلومتری جنوب-کوه دیمموئیه در بندر سیه بنوئیه ارتفاع۳۰۵۵